Hitte in de kinderopvang

We krijgen steeds vaker te maken met extreem weer, zoals (zeer) hoge temperaturen tijdens een hittegolf. Kinderopvangorganisaties moeten daarop anticiperen, want jonge kinderen zijn kwetsbaar bij hitte.

Vooral baby’s zijn kwetsbaar omdat zij nog niet in  staat zijn de eigen lichaamstemperatuur te regelen. Maar ook oudere kinderen zijn gevoelig omdat zij zichzelf nog niet goed kunnen beschermen tegen de hitte. Ze ondernemen niet altijd actie als ze het warm hebben of geven dit onvoldoende aan. Hierdoor kunnen kinderen eerder uitdrogen of oververhit raken. Het is daarom belangrijk dat kinderdagverblijven, bso's, gastouders en peuterspeelzalen goed zijn voorbereid op hitte.

Hitteprotocol

Iedere kinderopvangorganisatie is verplicht een hitteprotocol op te stellen. Met een hitteprotocol brengt een kinderopvangorganisatie de temperaturen binnen en buiten het pand in kaart. En het beschrijft – per locatie:

  • Maatregelen die genomen zijn, of gaan worden, om opwarming van ruimtes in het gebouw zoveel mogelijk te voorkomen. Denk bijvoorbeeld aan goede zonwering, meer groen in de buitenruimte, op de juiste manier ventileren en koelen.
  • Maatregelen die bij extreme hitte zorgen voor een verantwoorde en veilige opvangplek voor kinderen en werkomgeving voor medewerkers. Denk aan zaken als extra drinkmomenten, zonbescherming, aangepaste activiteiten, actief koelen van ruimtes.
  • De stappen die genomen worden voorafgaand aan de beslissing de locatie uiteindelijk te sluiten. Bijvoorbeeld met wie wordt er overlegd, waar precies naar gekeken wordt en wanneer en met welke regelmaat ouders op de hoogte worden gehouden.

Checklist hitteprotocol

Welke onderwerpen moeten er nu in een hitteprotocol beschreven staan? En hoe zit het met het adviesrecht van de oudercommissie?

Voor ouders en oudercommissies hebben wij een checklist opgesteld waar een goed hitteprotocol aan moet voldoen. Deze checklist geeft ondersteuning bij een gesprek tussen oudercommissies en opvangorganisaties. Is er geen oudercommissie, lees dan meer over de mogelijkheid om via Alternatieve Ouderraadpleging gebruik te maken van je recht op medezeggenschap. 

Download hier de checklist voor oudercommissies over het hitteprotocol

Hitteprotocol en de rol van oudercommissies

Het hitteprotocol is onderdeel van het Veiligheids- en gezondheidsbeleid van de kinderopvangorganisatie. Daarom heeft de oudercommissie wettelijk adviesrecht op het hitteprotocol. Dat betekent dat de oudercommissie meer invloed heeft op de inhoud van het hitteprotocol dan enkel ‘samen afstemmen’, of het ‘leveren van feedback’.

Bij het geven van advies door de oudercommissie moet de veiligheid en gezondheid van de kinderen voorop staan. De organisatie mag het advies van de oudercommissie alleen naast zich neerleggen als het kan aantonen dat het advies niet in het belang van de organisatie is.

Lees meer: adviesrecht en -traject van de oudercommissie

Veel gestelde vraag

Mogen kinderdagverblijven en bso’s vanwege de hitte sluiten?
Nee, dat mag niet zomaar.
Om de volgende redenen:

Ten eerste omdat extreem hoge temperaturen de laatste jaren steeds vaker en langer voorkomen en geen verrassing meer zijn. Er mag van de houder worden verwacht dat hij beschikt over een hitteprotocol en dat hij maatregelen heeft genomen om hitte binnen de opvanglocatie zoveel mogelijk te voorkomen. Het kan voorkomen dat de temperaturen desondanks zo hoog oplopen, dat er geen veilige kinderopvang meer geboden kan worden. Als laatste maatregel kunnen organisaties overwegen om de opvanglocatie (een deel van) een dag te sluiten. De situatie moet in dat geval per locatie en per dag(deel) los van elkaar beoordeeld worden. 

Ten tweede: de organisatie moet advies vragen aan de oudercommissie bij wijzigingen in de openingstijden, dus ook over een mogelijke sluiting in verband met de hitte. In de dagen van oplopende temperaturen is regelmatig overleg tussen opvang en oudercommissie belangrijk. Ook is het belangrijk om individuele ouders op tijd te informeren over het hitteprotocol en hen op de hoogte te houden over een mogelijke sluiting. Als het tot een sluiting komt, dan weten ouders dat er met zorg en aandacht een keuze is gemaakt.

Teruggave kosten ouders bij sluiting
Als de kinderopvangorganisatie sluit, dan kunnen er geen opvanguren worden afgenomen waarvoor ouders wel hebben betaald. Of, zoals de Geschillencommissie Kinderopvang  het meer juridisch heeft gezegd;

‘De consument heeft betaald voor een dienst, die door de ondernemer niet is geleverd. […] De ondernemer dient het door consument betaalde bedrag ten aanzien van de niet-genoten opvanguren […] aan de consument te vergoeden.’

Een andere mogelijkheid kan zijn om de gemiste opvanguren op een later moment in te kunnen zetten. Daar hoef je als ouder niet mee akkoord te gaan. Net zoals bij ruiltegoed, is de kans groot dat de gemiste opvanguren moeilijk in te zetten zijn. Onder duidelijke voorwaarden kan het een mogelijkheid zijn. Bijvoorbeeld dat wanneer de gemiste opvanguren door de hittesluiting niet binnen een bepaalde tijd ingezet kunnen worden, ouders alsnog hun geld terug kunnen krijgen.

Let op: over de terugbetaalde uren kinderopvang heeft u geen recht op kinderopvangtoeslag. Geef deze wijziging op tijd door aan de Belastingdienst via Mijn Toeslagen.

Langetermijn aanpak
Na een beslissing om de locatie te sluiten, is het belangrijk om het hitteprotocol weer eens goed onder de loep te nemen. Welke maatregelen ter voorkoming van het opwarmen van de locatie kunnen er nog meer genomen worden? Zodat een volgende sluiting voorkomen kan worden. Denk hierover na en bespreek dit met de organisatie.

Vooral ‘groene maatregelen’ worden nogal eens over het hoofd gezien. Terwijl een goede grote boom net zoveel koelt als wel tien airco’s. Bekijk dus goed of de buitenruimte nog meer of anders beplant kan worden. Of er platte daken zijn waar een sedum plantenbedekking op geplaatst kan worden. Maar ook een beter structureel ventilatie- en koelsysteem of zonwering kan natuurlijk een wenselijke maatregel zijn. Zorg er in ieder geval voor dat de plannen en afspraken schriftelijk vastgelegd worden en ook meegenomen worden in de begroting.

Terug naar themapagina Veiligheid en gezondheid in de kinderopvang