Het oudercommissie-adviestraject op de uurprijs

Veel oudercommissies (oc's) hebben ieder jaar opnieuw vragen over de voorgestelde prijswijziging van hun kinderopvanglocatie. Het adviesrecht op prijswijzigingen is ook ingewikkeld. Misschien wel de meest ingewikkelde, en gevoelige, van alle adviestrajecten. 

Welke informatie en cijfers mag een oc verwachten van de organisatie? Hoe kun je als oc de prijswijziging die de houder voorstelt goed beoordelen? Is er eigenlijk nog onderhandelingsruimte, of is het adviestraject vooral ‘voor de vorm’? En hoe voer je als oc een goed gesprek met de houder over de uurprijs?

 

Download hier voor ouders en oudercommissies:

het factsheet: Opbouw van de uurprijs
de brochure: Prijzen in de kinderopvang 2024

 

  • 1. Welke informatie moet de houder aan de oudercommissie verstrekken?

    Helaas staat er niet duidelijk in de Wet omschreven wélke informatie een houder aan de oudercommissie moet geven als onderbouwing voor de voorgestelde prijswijziging. Maar de oudercommissie mag wel bepaalde basisinformatie verwachten. De Wet heeft het niet voor niets over het geven van ‘alle informatie die de oudercommissie voor de vervulling van haar taak redelijkerwijs nodig heeft’. Simpel gezegd: de informatie die de houder aan de oudercommissie geeft moet voldoende zijn om goed te kunnen adviseren.

  • 2. Welke informatie mag een oudercommissie dan wel verwachten?

    Je mag van de houder een duidelijke toelichting verwachten bij de noodzaak, de gemaakte keuzes en afwegingen die gemaakt zijn om tot de nieuwe uurprijs te komen. Documenten die dit ondersteunen zijn bijvoorbeeld:

    • Cijfermateriaal op basis van een begroting of jaarrekening
    • Kostenprognose Ayit
      (Voor leden staan de ‘Prognose kostenontwikkeling kinderopvang 2023’, de update daarvan en de bijbehorende veelgestelde vragen beschikbaar op onze ledenpagina)
    • Sectorrapport Kinderopvang
    • Schriftelijke en mondelinge toelichting
    • Bezettingscijfers

    Niet iedere organisatie zal de volledige jaarrekening of begroting willen delen. Maar er zijn ook andere mogelijkheden waarmee de houder financieel inzicht kan geven:

    • De houder kan zijn accountant vragen een verklaring te ondertekenen dat de cijfers boekhoudkundig gecontroleerd en goedgekeurd zijn.
    • De houder geeft de mogelijkheid dat een ouder met financiële kennis op kantoor een papieren versie van de balans komt inzien. Houder en oudercommissie kunnen natuurlijk sowieso duidelijke afspraken over geheimhouding maken.
    • De houder ontwikkelt een cijfermatig format waarin hij/zij ieder jaar de nodige cijfers kan delen met de oudercommissie voor het prijsadvies. Terugkerende discussies worden daarmee hopelijk voorkomen.
  • 3. Tip: Bespreek ook het lange termijn beleid

    Het is belangrijk om te streven naar een samenhangend, consistent prijsbeleid. Daarbij worden uitschieters in de prijsstijging of prijsdaling zoveel mogelijk voorkomen. Uitschieters in prijsstijgingen willen zich nog wel eens voordoen wanneer organisaties geen of onvoldoende reserves hebben opgebouwd. Om de kosten van onverwachte uitgeven of verminderde inkomsten te kunnen dekken, wordt er een onverwacht hoge uurprijs vastgesteld. Uitschieters komen ook voor in een te lage uurprijs. Dit verzwakt het weerstandsvermogen van organisatie. Of de rekening wordt doorgeschoven naar een volgende generatie ouders. Bespreek dus met de houder waarom het belangrijk is voor de organisatie om reserves te hebben en hier geld voor opzij te zetten. Denk aan investeringen, incidentele uitgaven en perioden van economische recessie.

  • 4. Hoe lang duurt het adviestraject op de prijswijziging?

    Het adviestraject op prijswijzigingen is over het algemeen ingewikkelder dan die op andere adviesonderwerpen. Daarom raden zowel BOinK als het Waarborgfonds Kinderopvang houders en ouders aan om ruim de tijd te nemen voor dit adviestraject. Over het algemeen adviseert BOinK een adviestermijn van vier weken, zoals dit ook beschreven staat in het Modelreglement Oudercommissie. Maar let op, deze termijn gaat pas in als de oudercommissie voldoende informatie van de organisatie heeft ontvangen om advies te kunnen geven. Het gehele traject kan dus meer tijd nodig hebben dan deze vier weken. Ervan uitgaande dat een ondernemer ouders uiterlijk 1 maand plus 1 week vóór 1 januari 2023 de nieuwe uurprijzen moet mededelen, dan is het verstandig al in september/oktober te starten met je adviestraject.

Met de informatie op deze pagina hopen we alle oudercommissies een hulpmiddel te bieden voor het adviestraject rondom de jaarlijkse prijswijziging. Alle informatie is een bewerking van de informatie uit onze jaarlijkse prijzenbrochure en themabijeenkomsten ‘De oc en het prijsadvies’ van BOinK in samenwerking met het Waarborgfonds Kinderopvang.

Op deze pagina kunt u alles vinden over de oc en het prijsadvies:
(klik op onderstaande linken)

  1. Het adviesrecht op prijswijzigingen
  2. Advies via centrale oudercommissie
  3. Als het adviestraject niet naar wens verloopt
  4. Actualiteiten in 2024
  5. Visie op medezeggenschap
  6. Tips

Het adviesrecht op prijswijzigingen

In artikel 1.60 lid 5 van de Wet kinderopvang is vastgelegd dat oudercommissies adviesrecht hebben op wijzigingen in de prijs van de kinderopvang. Dit betekent dat de houder iedere prijswijziging aan de oudercommissie moet voorleggen voor advies. De wet zegt bovendien dat de houder de oudercommissie op tijd alle informatie geeft die de oudercommissie nodig heeft om een prijswijziging te kunnen beoordelen en een goed advies te kunnen geven.

TIP: Ga met elkaar in gesprek!
Het komt nogal eens voor dat de houder en de (centrale) oudercommissie tijdens een adviesprocedure alleen schriftelijk of per e-mail met elkaar contact hebben. Zij zitten dus niet letterlijk een keer met elkaar om tafel. BOinK adviseert (centrale) oudercommissies en houders om fysiek met elkaar te overleggen. Juist als er grote onduidelijkheden of meningsverschillen zijn. In een gesprek kunnen partijen hun inhoudelijke standpunten duidelijker aan elkaar uitleggen. Ook kan de oudercommissie vertellen waarom zij bepaalde informatie nodig denkt te hebben. Eventueel alleen mondeling of met afspraken over geheimhouding. Of de houder kan op zijn beurt beter uitleggen waarom hij weigert om bepaalde informatie te geven. Kortom, echt overleggen met elkaar zorgt vaak voor betere communicatie. Dit heeft een positieve invloed op de adviesprocedure en de onderlinge verstandhouding.

Advies via centrale oudercommissie

In grotere organisaties worden prijzen vaak centraal vastgesteld. Het is dan praktisch als lokale oc's hun krachten bundelen. Gezamenlijk kunnen zij tot een advies over de prijswijziging komen. Lokale oc's moeten dan een machtiging geven voor het prijsadvies aan de centrale oc. Die centrale oc geeft een advies over de aangekondigde prijswijziging. De ondernemer kan op die manier direct overleggen met vertegenwoordigers van alle ouders in de gehele organisatie.

Er kunnen natuurlijk altijd locatie specifieke zaken spelen. De lokale oc mag dan altijd zelfstandig adviseren over de prijswijziging als zij dat willen. Hun machtiging aan de centrale oc kan ten alle tijden weer ingetrokken worden.

Als het adviestraject niet naar wens verloopt

  • 6. Moet de houder het advies van de oudercommissie opvolgen?

    Nee, de houder hoeft het niet eens te zijn met het advies van de oudercommissie. En hij mag de prijs toch verhogen als dit noodzakelijk is om kinderopvang van goede kwaliteit te kunnen (blijven) bieden. Maar dan moet de houder dit wél goed kunnen uitleggen aan de oudercommissie. Dit moet schriftelijk, dus via een brief die per post of per e-mail verstuurd wordt. Zo staat dit ook in de wet: “de houder mag pas van het advies van de oudercommissie afwijken als dit advies aantoonbaar in strijd is met het belang van de kinderopvang.” (artikel 1.60, lid 2 Wet kinderopvang). Doet hij dit niet, dan overtreedt hij de Wet kinderopvang.

  • 7. De oudercommissie ontvangt geen adviesaanvraag, wat nu?

    Het kan gebeuren dat de houder helemaal geen advies aan de oudercommissie vraagt over de nieuwe prijs die hij wil laten ingaan. Ook dan overtreedt hij de Wet kinderopvang.

    Schrijf dan een bericht aan de kinderopvangondernemer waarin jullie aangeven het recht te hebben om advies te geven over de voorgestelde nieuwe uurprijs. Benoem hierbij de geldende artikelen uit de Wet kinderopvang, zoals wij die ook in deze brochure hebben benoemd. Vertel ook dat wanneer de houder het advies van de oudercommissie niet wil of kan overnemen, hij dit schriftelijk aan de oudercommissie moet kunnen uitleggen met goede argumenten.

    Is de nieuwe uurprijs al doorgevoerd zonder dat jullie om advies gevraagd zijn? Stap dan direct naar de Geschillencommissie Kinderopvang.

  • 8. Het adviestraject verloopt niet goed; wat kan de oudercommissie doen?

    Ook wanneer de houder wel advies aan de oudercommissie vraagt, kan het zo zijn dat de adviesprocedure verder niet goed verloopt. Bijvoorbeeld wanneer de kinderopvangorganisatie niet voldoende juiste informatie geeft aan de oudercommissie, vragen niet wil beantwoorden of het advies van de oudercommissie negeert. Dit zijn allemaal belangrijke redenen om als oudercommissie zelf actie te ondernemen.

    • Stap 1: Schrijf een brief naar de kinderopvangondernemer
    • Stap 2: Dien een interne klacht in
    • Stap 3: Ga naar het Klachtenloket of de Geschillencommissie Kinderopvang
    • Stap 4: Meld de situatie bij de GGD

    Zie pagina 44 e.v. van de prijzenbrochure voor meer toelichting per stap.

Actualiteiten in 2024

De maatschappelijke, landelijke en zelfs mondiale omstandigheden die van invloed zijn op de kosten van kinderopvang zijn momenteel anders dan enkele jaren terug. De sector heeft nog steeds te maken met grote personeelstekorten, dusdanig dat er soms al contracten zijn ontbonden omdat er niet langer voldoende personeel beschikbaar is. Ook is er nog steeds sprake van verhoogd ziekteverzuim als gevolg van (naweeën van) corona. Verder heeft iedereen, dus ook opvangorganisaties, te maken met toenemende energiekosten en hogere inflatie voor inkopen van voeding, verzorging en activiteiten. Tot slot loopt de huidige cao kinderopvang tot 1 juni 2024, dus de loonkostenstijging voor de tweede helft van 2024 is onzeker.

In hoofdstuk 4 van de brochure ‘Prijzen in de kinderopvang 2024’ beschrijven we de huidige actualiteiten die van invloed zijn op de prijs en die ondernemers kunnen aandragen als argument voor een prijsstijging. Ook leest u over andere redenen die houders regelmatig geven voor een prijsstijging. Er volgt na elke reden een reactie van BOinK.

Visie op medezeggenschap

Medezeggenschap gaat erom dat ouders echt invloed hebben op de plannen van de kinderopvangorganisatie. BOinK vindt het belangrijk dat de adviesprocedure constructief verloopt. Door structureel samen te werken, kunnen houder en oudercommissie veel eerder, vaker én in een minder beladen situatie een goed gesprek met elkaar voeren over de cijfers en begroting. De verwachting is dat regelmatig overleg het adviestraject op de jaarlijkse prijswijziging een stuk zal vergemakkelijken. De oudercommissie weet immers hoe de organisatie ervoor staat en op basis waarvan de uurprijs voor komend jaar tot stand is gekomen. Uiteindelijk draait het allemaal om de visie van de houder en de oudercommissie op medezeggenschap.

Tips

  • Maak als oc samen met de houder een goede planning voor het gehele prijsadviestraject. Vanaf de eerste adviesaanvraag tot aan het informeren van alle ouders. Hou daarbij rekening met de tussenliggende stappen zoals het verzoek om extra informatie en het voeren van een gezamenlijk gesprek. Spreek voor alle stappen concrete termijnen en deadlines af en leg deze schriftelijk vast.
  • Zoek eventueel een financieel onderlegde ouder die bereid is om mee te kijken als de vaste oc leden die kennis en ervaring zelf niet hebben. Deze kan de oc ondersteunen bij de beoordeling van het voorstel en uitleggen en bevestigen of de ondernemer wel een reëel voorstel voorlegt.
  • Spreek af welke informatie de ondernemer aan de oc verstrekt. De informatie moet voldoende zijn om een goed advies over de wijziging van de uurprijs te kunnen geven. Bepaal met elkaar een format voor de jaarlijks terugkerende informatievoorziening en leg deze afspraken schriftelijk vast. Zo hoeft de oc dit proces niet ieder jaar opnieuw te doorlopen.
  • Vraag door naar de onderbouwing die gegeven wordt.
  • Een prijsstijging die veel hoger is dan de verwachtte loonstijging en inflatie rechtvaardigt extra toelichting van de ondernemer.
  • Werk met de ondernemer aan een meerjaren prijsbeleid en neem die afspraken mee naar de adviesgesprekken in de daaropvolgende jaren.
  • Focus op argumenten en onderbouwingen die effect hebben op het tarief en die beïnvloedbaar zijn.
  • Ga niet op de bestuurdersstoel zitten, maar geef alleen advies op het prijsvoorstel.
  • De oc heeft adviesrecht op veel beleidsonderwerpen, die ook van invloed zijn op de kosten. Denk bijvoorbeeld aan het beleid op gebied van de pedagogische kwaliteitveiligheid en gezondheid, het voedingsbeleid of openingstijden. Adviseer over deze beleidsonderwerpen bij voorkeur op een ander moment dan bij het adviestraject over de uurprijs. Maar neem bij het prijsadvies wel de bijbehorende kosten van dit beleid mee in de beoordeling. En kijk naar de verhouding tussen prijs en kwaliteit.
Terug naar overzichtspagina oudercommissie