Spelen met risico's in de kinderopvang

Het is belangrijk dat kinderen ruimte krijgen om actief te spelen en te leren omgaan met risico's. Dat is goed voor hun ontwikkeling. Kinderopvangorganisaties kunnen kinderen stimuleren en begeleiden. Op deze pagina leggen we uit wat risicovol spelen is en waarom het belangrijk is. Ook leggen we uit dat risicovol spelen onderdeel moet zijn van het beleid van een kinderopvangorganisatie. Tot slot gaan we in op de rol van de oudercommissie bij de ontwikkeling van dit beleid. 

Wat is risicovol spelen?

Bij risicovol spelen gaan kinderen aan de slag met spannende, uitdagende en avontuurlijke activiteiten. Daarbij bestaat een risico op een (kleine) verwonding. Voorbeelden zijn:

  • houtbewerking met hamers en spijkers of zakmes
  • spelen in een klimbos
  • vuurtje stoken
  • naar het strand of naar het zwembad met een groep kinderen.

Kinderen testen en verleggen hun grenzen door nieuwe activiteiten uit te proberen en hun angsten te overwinnen. Door de spanning en opwinding vinden kinderen risicovol spel heel leuk. Door risicovol te spelen leren kinderen veel

Waarom risicovol spelen? 

Risicovol spel is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen:

Risicocompetenties

Kinderen leren de juiste afwegingen te maken doordat ze ervaren wat er gebeurt. De cognitieve vaardigheden (het verstand) ontwikkelen zich steeds verder wanneer een risicovolle situatie zich opnieuw voordoet. Ze worden daardoor steeds slimmer.

Motorische vaardigheden (bewegingsvaardigheden)

Kinderen die meer bewegingen maken zoals slingeren, klimmen, rollen, hangen en glijden, ontwikkelen sterke motorische vaardigheden, balans, coördinatie en lichaamsbewustzijn. Kinderen hebben dan minder bewegingsangst en zitten beter in hun vel.

Omgevingsbewustzijn

Kinderen die risicovolle situaties ervaren door bijvoorbeeld in bomen te klimmen of op stapstenen in water te springen, leren beter diepte en hoogte in te schatten. Zij ontwikkelen hun navigerend vermogen: het inzicht in hoogte, diepte en snelheid.

Sociale vaardigheden

Als kinderen uit het zicht spelen worden zij uitgedaagd om conflicten met andere kinderen zelf op te lossen. Ze leren in groepsverband zelf keuzes te maken om een risicovolle situatie wel of niet aan te gaan. Ze leren te overleggen en te onderhandelen en kunnen beter emoties van speelmaatjes inschatten.

Effectief leren

Risicovol spel draagt bij aan een positieve houding en zorgt voor meer zelfvertrouwen bij kinderen. Ze leren dat ze het kunnen (‘Ik kan het!’). Uitdagingen worden hierdoor eerder gezien om van te genieten in plaats van te vermijden.

 

Beleid risicovol spelen

Iedereen denkt en doet vanuit zijn eigen overtuigingen. Over wat wel of niet veilig of juist risicovol spel is. Het kan daarom een uitdaging zijn om hier beleid op te maken. Het blijkt soms dat organisaties geen risico durven te nemen en de kinderen liever niet laten spelen in een risicovolle omgeving, zoals een natuurspeeltuin met water. Zonde, want kinderen leren er veel van. De visie op risicovol spel (dat het goed is voor de ontwikkeling van kinderen) kan worden omschreven in het pedagogisch beleid van de kinderopvangorganisatie. Risicovol spel wordt dus gestimuleerd. aanbieden aan kinderen...

 

Rol van de oudercommissie

De oudercommissie heeft adviesrecht op zowel het pedagogisch beleid als op het veiligheid & gezondheidsbeleid. De oudercommissie kan dus adviseren risicovol spelen op te nemen in het beleid van de organisatie. Hoe het adviesrecht van de oudercommissie werkt lees je hier.

Meer over het pedagogisch beleid

Meer over veiligheid- en gezondheidsbeleid van de kinderopvang

Lees ook: media-opvoeding op de kinderopvang