Wettelijk meldrecht

Iedere beroepskracht met een beroepsgeheim of een andere zwijgplicht heeft het wettelijk recht om, zo nodig zonder toestemming van (de ouders van) hun cliënt, vermoedens van kindermishandeling of huiselijk geweld, bij Veilig Thuis te melden. Daarnaast omvat het meldrecht het recht voor de beroepskracht om, zonder toestemming van de cliënt, op verzoek van Veilig Thuis informatie over betrokkene te verstrekken. De regels voor het verbreken van het beroepsgeheim gelden voor alle situaties waarin een cliënt zich in een ernstige situatie bevindt.

Voor een zorgvuldige besluitvorming is het noodzakelijk dat de beroepskracht de situatie, voordat hij zijn besluit neemt, bespreekt met een deskundige collega en zo nodig ook (op basis van anonieme cliëntgegevens) advies vraagt aan Veilig Thuis. Verder is het van belang dat de aanwezigheid van voldoende relevante feiten of signalen en zorgvuldige verzameling van deze feiten en signalen aantoonbaar is, en dat er een zorgvuldige en concrete afweging van belangen is geweest.

NB: Het wettelijk meldrecht geldt ook als er alleen meerderjarigen bij het huiselijk geweld zijn betrokken.

De kindcheck houdt in dat je in je contacten met volwassen cliënten nagaat of er kinderen in het gezin zijn en inschat of zij veilig zijn. 

De kindcheck is onderdeel van de meldcode voor de kinderopvang, maar eigenlijk gericht op professionals die contacten hebben met volwassen cliënten en niet met hun kinderen en daarom niet beschikken over kindsignalen. In de kinderopvang is de kindcheck minder van toepassing omdat de kinderen wel in beeld zijn en signalen over het algemeen bij het kind (of in het contact tussen ouder(s) en kind) worden opgemerkt. Er kunnen dus eigenlijk op dagelijkse basis ‘kindchecks’ worden gedaan. De kindcheck zou van toepassing kunnen zijn op andere kinderen binnen het gezin die niet naar de kinderopvang gaan (bijvoorbeeld omdat ze al op de middelbare school zitten).

De verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van de meldcode ligt bij de houder van de kinderopvangorganisatie. Intern kunnen er afspraken worden gemaakt over verantwoordelijkheden van verschillende personen. Er kan bijvoorbeeld een aandachtsfunctionaris worden aangesteld en/of er kunnen afspraken worden gemaakt over het uitvoeren van taken door leidinggevenden, etc. De eindverantwoordelijkheid voor het uitvoeren van de meldcode ligt echter bij de houder van de kinderopvangorganisatie (zie pagina 3 protocol ‘kindermishandeling en grensoverschrijdend
gedrag’ voor de kinderopvang)

Binnen de gastouderopvang is de gastouder eindverantwoordelijk voor het doen van een melding  (en niet het gastouderbureau) zo staat in de wet.

De risico taxatie is de analyse van alle verkregen informatie en daarmee de inschatting door de beroepskracht/leidinggevende in samenspraak met de aandacht functionaris van de risico factoren. Dat vraagt om een goede en zorgvuldige documentatie van alle signalen en gesprekken. Veilig Thuis kan helpen een risico taxatie uit te voeren.

Het volgende staat in het protocol:

Voor de weging is het van belang dat in het dossier de signalen, de gesprekken en de stappen worden beschreven en vastgelegd die al zijn gezet. Bij twijfel over een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling is het verplicht om Veilig Thuis te raadplegen.

Veilig Thuis kan helpen een risicotaxatie (inschatting van risicofactoren) uit te voeren en kan helpen bepalen of het verstandig is zelf hulp te bieden of organiseren of een melding te doen.

Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie alles goed registreert. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen dienen schriftelijk te worden vastgelegd.