Blog | Het zwarte gat
Gjalt Jellesma, voorzitter BOinK
"Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Management Kinderopvang, nr. 6
De schrijver van deze column heeft geschiedenis gestudeerd en probeert daarom toch vooral de ontwikkeling op middellange en lange termijn te overzien. En met een nieuw jaar voor de boeg is er altijd de neiging om het afgelopen en het aankomende jaar te beschouwen. Het meest in het oog springend is de belofte om in 2027 een nieuw financieel stelsel in te voeren. Het meest verrassende daarbij is nog wel het voornemen dat de dienst Toeslagen dat nieuwe stelsel gaat uitvoeren.
Persoonlijk zet ik mijn geld niet in op de invoering per 1 januari 2027. Daarvoor zijn een paar redenen te noemen. Een belangrijke voorwaarde is immers de levering van onder meer de gegevens van afgenomen uren door ouders. Dat gaat ook na twee jaar bepaald nog niet vlekkeloos, en dat is toch echt de spil van het nieuwe stelsel. De keuze voor de dienst Toeslagen kan niet los worden gezien van de overbelasting bij alle andere kandidaten waar een deel van de sector haar kaarten op had gezet, namelijk de uitvoeringsorganisaties zoals UWV, SVB, CAK en DUO. Maar ook de belastingdienst zelf, waar Toeslagen een onderdeel van is, komt regelmatig in het nieuws omdat de invoering van bijvoorbeeld de nieuwe box 3 uitgesteld moet worden wegens capaciteitsgebrek.
In dat licht kent de oorlogsverklaring aan de inzet van de zzp’ers in de kinderopvang twee kanten. De sector zelf die genoeg heeft van de door zzp’ers gevraagde hoge tarieven. Die hoge tarieven en de vaak absurd hoge bemiddelingskosten die door platforms worden gevraagd hebben voor ouders het nadeel dat ze een extra stijging van de gevraagde uurtarieven kunnen veroorzaken. Werkgevers beklagen zich naast de hoge uurtarieven ook over de cherrypicking door zzp’ers, waar het gaat om werktijden en werkzaamheden. Het zou mooi zijn wanneer die zes- tot zevenduizend zzp’ers allemaal weer braaf in loondienst gaan –een niet erg waarschijnlijk scenario. Deze pedagogisch medewerkers hebben destijds natuurlijk niet voor niks de keuze gemaakt om zzp’er te worden.
Nu is daar aan de andere kant de dreiging dat de belastingdienst per 1 januari gaat handhaven op schijnzelfstandigheid. Werkgevers lopen dan het risico dat zij met boetes en naheffing van premies worden geconfronteerd. Dat zou misschien wel eens de belangrijkste reden zijn dat een paar grote organisaties hebben aangekondigd dat zij vanaf 1 januari niet meer met zzp’ers werken. Hoe houdbaar dat is voor eenpitters en de overige kleine kinderopvangorganisaties –zo’n 50 procent van alle aanbieder – moet nog blijken. Grote organisaties kunnen beleidsmedewerkers en pedagogisch professionals in een flexibele schil eenvoudig in dienst nemen, maar voor kleine ondernemers wordt dit ingewikkeld. Wie zich probeert te oriënteren op de uitwerking van de wet en de daaruit volgende criteria, loopt in de praktijk helaas al snel vast in een doolhof. En wie daadwerkelijk bij de belastingdienst beschikbaar is om de controles op schijnbaarheid uit te voeren is de grote vraag. Niet alleen het komende jaar maar ook twee jaar later kijken we in een zwart gat.