Blog | Crisis of geen crisis
Gjalt Jellesma, voorzitter BOinK
Dit artikel is met toestemming van de redactie overgenomen uit Management Kinderopvang, nr. 3, 2019
Het is in de kinderopvang weer een drukte van belang. We hebben de laatste crisis nu echt achter ons gelaten. Maar nu speelt er het personeelstekort; waarschijnlijk is dat in de kinderopvang net zo groot als in het onderwijs maar krijgt het lang niet zoveel aandacht. Want ja, zo wordt er geredeneerd, de kinderopvang is een markt en de ondernemers zijn zelf verantwoordelijk. Daar valt van alles op af te dingen maar daarover een andere keer.
Verleiden
De wachtlijsten op de maandag, dinsdag en donderdag zijn in grote delen van het land weer terug. Het is daarbij nog maar de vraag of dit alleen het gevolg is van het personeelstekort. Ik denk ook niet dat het heel eenvoudig is om in grote steden en in de randstad op korte termijn nieuwe locaties te vinden. Het is vrees ik ook een illusie om te denken dat we die al die pm’ers die tijdens de crisis de sector hebben verlaten, kunnen verleiden om weer in de kinderopvang te gaan werken.
Aantrekkelijke werkomgeving
We zullen dus het personeelstekort alleen kunnen oplossen door als sector een aantrekkelijke werkomgeving te bieden om daarmee op grote schaal jongeren te verleiden om voor dit prachtige vak te kiezen. Nu ben ik vast niet de enige die gehoord heeft dat het UWV tot het begin van dit jaar jongeren afraadde om voor de opleiding pedagogisch medewerker te kiezen. Waarschijnlijk een typisch geval van niet helemaal aangesloten zijn op de actualiteit en een beleid dat gebaseerd is op data die ver over hun houdbaarheidsdatum heen zijn.
Arbeidsparticipatie
Het cynische is dat als wij niet oppassen het zo maar zou kunnen zijn dat het UWV over drie jaar terecht een negatief studieadvies geeft. De groei van de kinderopvang gaat natuurlijk gepaard met een gelijke groei van de uitgaven van de overheid aan kinderopvangtoeslag. Voor wie het vergeten is, in de crisis was het betrekkelijk eenvoudig om aan de knop van de kinderopvangtoeslag te draaien en daarmee een stevige bezuiniging binnen te halen. Het argument dat tijdens een economische crisis er minder behoefte is aan kinderopvang leek te kloppen want de arbeidsparticipatie van vrouwen nam immers nauwelijks af. Als kinderopvang echt te duur werd dan zou de arbeidsparticipatie teruglopen.
Ingewikkeld
De kinderopvang kromp inderdaad met wel 30% omdat voor ouders kinderopvang te duur werd. Gebruikers bleven wel degelijk werken want iedereen heeft vaste lasten. En ook tijdens een crisis moet de hypotheek gewoon betaald worden. Ouders gingen alternatieven zoeken die natuurlijk een stuk minder stabiel waren dan de kinderopvang die er elke dag is. Daarmee werd het combineren van arbeid en zorg een stuk ingewikkelder en zwaarder. En ja, Nederlandse overheid; ouders hebben een geheugen en het jojo-en met de kinderopvangtoeslag draagt vast niet bij aan het streven om Nederlandse vrouwen meer uren te laten werken.
Onmisbaar
Wanneer de kinderopvang bij een teruglopende economie opnieuw wordt getroffen door zware bezuinigingen zal dat ten koste gaan van kinderen, ouders en de sector zelf. Willen we dat voorkomen dan moeten we vandaag beginnen met duidelijk te maken dat kinderopvang onmisbaar is en daarom altijd beschikbaar en financieel toegankelijk moet zijn. Crisis of geen crisis.