Compensatie voor 'CAF 11' gedupeerde ouders kinderopvangtoeslag affaire

Voorstel compensatie

Gisteren presenteerde de AUT commissie haar eerste onderzoeksresultaten. De commissie adviseert het kabinet om de gedupeerden van de CAF 11-zaak te compenseren. In de uitzending van Nieuwsuur van 15 november jl. lichtte Donner de onderzoeksresultaten toe. Bekijk de uitzending van Nieuwsuur (va. 17.10 min).

Het voorstel voor de vergoedingsregeling ziet er als volgt uit:

• Terugbetalen van alle onterecht teruggevorderde toeslagen uit 2012, 2013 en 2014
• 25 procent bovenop deze terugbetaling ter compensatie van materiële schade
• 500 euro voor elk half jaar dat gedupeerden in de ellende hebben gezeten
• Terugbetaling van in rekening gebrachte invorderingskosten
• Vergoeding van kosten van juridische bijstand
• Al reeds toegekende vergoedingen worden hier van afgetrokken

Waar kan ik me melden?

De commissie adviseert dat de gedupeerden actief door de Belastingdienst danwel het ministerie benaderd moeten worden. De ouders die onder de CAF-11 zaak vallen hebben inmiddels een brief ontvangen van staatssecretaris Snel. Op vrijdag 15 november jl. heeft de Belastingdienst tevens een bericht gepubliceerd waarin zij het volgende aangeven: 'denkt u dat u ook gedupeerd bent door een onderzoek naar fraude? Neem dan contact met ons op via de BelastingTelefoon.

Wij vragen ons wel af of de Belastingdienst er zo in slaagt alle gedupeerden te traceren en of de belastingtelefoon, gezien eerdere ervaringen van ouders, het meest geschikte middel is. Daarom pleiten wij dan ook voor de oprichting van een laagdrempelig meldpunt. Daarnaast hebben we zelf een meldpunt opgericht.

Reactie staatssecretaris Snel

Staatssecretaris Snel (financiën) heeft op vrijdag 15 november gereageerd op de adviezen van de commissie Donner. In de uitzending van Nieuwsuur van vrijdag 15 november gaf Snel een toelichting en beantwoordde hij verschillende vragen. Ook heeft Snel die dag een brief aan de Tweede Kamer verzonden waarin hij meldt dat hij de aanbevelingen van de Adviescommissie uitvoering toeslagen voor een tegemoetkoming voor de getroffen ouders overneemt en een serie maatregelen aankondigt om herhaling te voorkomen.

Erkenning voor ouders

Donner erkent dat door de rigoureuze aanpak van de Belastingdienst ouders in grote problemen zijn geraakt: “Mensen zijn vermalen door het systeem en de toepassing daarvan.” Hij heeft zich verwonderd over hoe processen ervoor hebben kunnen zorgen dat ouders zo hard werden getroffen. Het tussentijdse onderzoeksrapport heeft daarom de naam gekregen ‘Omzien in verwondering’. Het rapport kunt u hier downloaden.

Bitter

Wij zijn erg blij dat in het interim advies (rapport) van commissie Donner ook de commissie zich verwondert over hoe de feiten rond de omvang en toedracht van de zogenaamde Bulgaren-fraude bij de politiek 'uit beeld' raakte. Dit leidde tot een eenzijdige focus op fraudebestrijding. Hierdoor werd bij elke aanvraag met zelfs de kleinste afwijking meteen de 'fraude-bril' opgezet. Hierdoor konden ook duizenden ouders - die behoren tot de groep van 99% van de ouders die ter goeder trouw handelende - slachtoffer worden. Het is buitengewoon bitter voor de betreffende gezinnen dat niet alleen de politiek maar ook de Raad van State pas jaren later de onredelijkheid van het terugvorderingsbeleid is gaan inzien. Dit alles had echter wel tot gevolg dat in de tussenliggende jaren de signalen over deze misstanden niet werden opgepakt.

Nader onderzoek

CAF staat voor 'Combiteam Aanpak Facilitators'. Dit is een speciaal team dat onderzoek deed naar fraude met kinderopvangtoeslag. De CAF 11-zaak is hier één van en betreft de ouders die gebruik maakten van gastouderopvang via gastouderbureau Dadim in Eindhoven. Daarnaast zijn er nog veel meer CAF zaken en bovendien hebben wij aanwijzingen dat mogelijk ook in andere onderzoeken fouten zijn gemaakt door de Belastingdienst. Wilt u weten of uw onder een van deze zaken valt? Stuur dan een brief naar Belastingdienst Toeslagen om uw dossier op te vragen en om opheldering te vragen of uw kinderopvangaanbieder ook onder een CAF, een KEF, een FUP of een GEBO onderzoek valt. Zie punt 2 en 4 bij deze 5 dingen die gedupeerden kunnen doen.

Vervolgonderzoek

Het blijft niet bij de gedupeerden van de CAF 11-zaak. Donner heeft dan ook aangekondigd te zullen kijken in welke dossiers op een soortgelijke wijze door de Belastingdienst is gehandeld. Donner verwacht dat het hierbij gaat om vermoedelijk duizenden gezinnen. “Dat ouders bij voorbaat al als fraudeur zijn bestempeld is vooringenomen.”

Contact met onderzoekscommissie

Wij weten zeker dat het om meer dan tot nu toe genoemde 8.500 gezinnen gaat. Al jaren worden wij benaderd door ouders over het dubieuze handelen van de Belastingdienst. En sinds die tijd kaarten wij de problemen met de kinderopvangtoeslag aan bij de de belastingdienst zelf, in de politiek en in de media. Voor onderstaande zaken gaan we opnieuw aandacht vragen bij de onderzoekscommissie en natuurlijk ook bij de politiek.

1. Ook voor de invoering van de 'CAF aanpak' zijn er bij een aantal zaken gezinnen gedupeerd. Kijk dus niet alleen naar de 170 lopende CAF zaken maar kijk vanaf de invoering van de Wet kinderopvang in 2005 (toen de kinderopvangtoeslag werd ingevoerd) naar álle zaken waarbij gedupeerde ouders over één of meerdere jaren de gehele kinderopvangtoeslag moeten terugbetalen. Er is vanuit het gelijkheidsbeginsel geen enkel argument te noemen waarom ouders die voor de invoering van de CAF aanpak op dezelfde wijze zijn gedupeerd niet ook voor dezelfde vergoeding in aanmerking zouden kunnen komen.
2. Het is niet redelijk om tot vijf jaar terug alle kinderopvangtoeslag terug te vorderen wanneer het - zoals in veel gevallen - gaat om het niet volledig voldoen van de ouderbijdrage of administratieve tekortkomingen. Stop daarom definitief met deze wijze van sanctioneren waarbij bij ouders tot vijf jaar terug tot alle kinderopvangtoeslag wordt teruggevorderd. Dit in afwachting van aanpassing van de huidige wetgeving. Hanteer bij de beoordeling als eerste de volgende criteria:
   
   - had het gezin recht op kinderopvangtoeslag over de betreffende periode?
   - is de kinderopvangtoeslag daadwerkelijk op de bankrekening van de ouder(s) gestort?
   - is de kinderopvangtoeslag door de ouders gebruikt voor het betalen van de kinderopvangrekening?
   
   Wanneer aan deze drie criteria is voldaan, ga dan alleen over tot terugvordering wanneer duidelijk is aangetoond dat er sprake is van doelbewuste fraude door de ouder zelf. Wanneer dat is aangetoond beperk je dan tot terugvordering met boete van het daadwerkelijk door de ouder genoten financiële voordeel. Immers, los van de disproportionele wijze van terugvordering, schiet de overheid zichzelf in de voet omdat het zogenaamde 'zero tolerance' beleid van de afgelopen jaren voorheen werkende ouders vaak bijna letterlijk aan de bedelstaf heeft gebracht, met alle financiële consequenties vandien voor diezelfde overheid.
3. Onderzoek of het klopt dat in verhouding tot het percentage ouders dat gebruik maakt van gastouderopvang, het aantal 'getroffen' ouders dat gebruik maakt van gastouderopvang onevenredig groot is. De vraag daarbij is of dit het gevolg is van de focus van de Belastingdienst op gastouderbureaus waar het ging om de zogenaamde fraudebestrijding, of dat de wijze waarop de gastouderopvang is ingericht bij deze oververtegenwoordiging een factor is.  

Wilt u op de hoogte blijven? Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief en volg ons op social media. Ook kunt u onze speciale informatiepagina over de kinderopvangtoeslagaffaire volgen, deze voorzien wij continue van de meest recente informatie.