Rechter: Belastingdienst moet menselijker worden bij toeslagen kinderopvang
RTL Nieuws
De Belastingdienst moet zich veel redelijker opstellen bij de controle van toeslagen voor kinderopvang. Er moet een einde komen aan de praktijk van het standaard terugvorderen van tienduizenden euro’s aan uitgekeerde kinderopvangtoeslag, als mensen niet kunnen aantonen dat zij álle kosten hebben gemaakt.
Dit blijkt vandaag uit twee baanbrekende uitspraken van de Raad van State over toeslagen voor kinderopvang. De hoogste bestuursrechter komt na jaren van procederen door talloze gedupeerde ouders nu zelf terug van de eigen harde lijn en stelt dat 'meer maatwerk' door de Belastingdienst nodig is.
Ook gevolgen voor oude zaken
Volgens de Raad van State zijn door een te strikte uitleg van de wet teveel mensen jarenlang in ernstige problemen gekomen door terugvorderingen die onredelijk waren. Soms ging het om minieme verschillen, soms kon niet worden aangetoond dat álle kosten werden gemaakt (zie rekenvoorbeeld hieronder), en soms werden ouders gedupeerd omdat een gastouderbureau fraudeerde en zíj vervolgens de rekening moesten betalen. De Raad van State zegt nu dat de wet anders uitgelegd moet worden, dat de Belastingdienst zich hierop moet beraden en dat dit gevolgen kan hebben voor 'oude, lopende en nieuwe' zaken.
'Menselijke maat'
De uitspraken komen op een belangrijk moment. Juist komende week verschijnt een rapport van de commissie-Donner, over een schadevergoeding voor een groep van 300 ouders die onterecht gedupeerd raakten in een ontspoord fraude-onderzoek, en ook geconfronteerd werden met grote terugvorderingen. Staatssecretaris Menno Snel (Financiën) moet op basis daarvan aangeven hoe hij deze groep tegemoet wil komen.
Ook moet hij tekst en uitleg geven over hoe het beleid van zijn Belastingdienst zo kon ontsporen. De affaire kwam op de agenda door publicaties van Trouw en RTL Nieuws, en aanhoudende Kamervragen van CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt en SP-Kamerlid Renske Leijten.
Omtzigt noemt het ‘heel bijzonder’ dat de Raad van State het roer nu omgooit, maar laat doorschemeren dat het rijkelijk laat is, en dat er al een reeks rapporten lagen die aantoonden dat burgers in de steek werden gelaten door de overheid. Leijten verbaast zich erover dat de overheid steeds weer juridische uitspraken nodig heeft ‘om te doen wat logisch is’: "Gebruik de menselijke maat."
Wat houdt de uitspraak in (rekenvoorbeeld)
De Bestuursrechtspraak Raad van State komt terug van de eerdere jurisprudentie.
Daarin volgde de afdeling de lijn van de Belastingdienst die stelde dat indien niet ALLE kosten voor kinderopvang over het HELE jaar waren betaald, er geen recht was op kinderopvangtoeslag.
Voorbeeld:
Kosten kinderopvang volgens jaaropgave: € 16.500
Ontvangen kinderopvangtoeslag € 14.000.
Ouder moet als eigen bijdrage de overige € 2.500 betalen maar betaalde slechts € 2.200. Dus € 300 is niet betaald door de ouder.
De Belastingdienst oordeelt: hierdoor heeft de ouder helemaal geen recht meer op kinderopvangtoeslag voor dat jaar. De ouder moet alles terugbetalen, te weten € 14.000.
Daar wordt nu mee gebroken. De afdeling ziet in dat dit vergaande consequenties heeft en dat er veel ouders door zijn gedupeerd. Ook verwijst ze naar een aantal rapporten die hier al eerder op hebben gewezen. Er is wel degelijk ruimte in de wet om het recht naar rato vast te stellen en een belangenafweging te maken.
Belangrijke uitspraak
Advocate Eva González Pérez, die de afgelopen jaren tientallen gedupeerde ouders in rechtszaken bijstond: "Het is echt een heel belangrijke uitspraak. Het lijkt erop alsof de Raad van State nu ook ziet dat het zo echt niet langer kan, en dat de hoogste rechter zegt: tot hier en niet verder." Ze wijst erop dat de nieuwe regels verstrekkende gevolgen hebben voor de Belastingdienst: ,,We staan nog nu aan het begin. Hoe gaat de Belastingdienst dit uitvoeren? Gaan ze alle oude zaken onder de loep nemen en mensen alsnog recht doen?”
Reactie ministeries
De ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Financiën, die samen over de kinderopvangtoeslag gaan, zeggen dat ze de uitspraken bestuderen. "We zijn al aan het onderzoeken of en hoe we tot een meer proportionele benadering bij het bepalen en terugvorderen van toeslagen kunnen komen." De Belastingdienst /Toeslagen, die de uitvoerder van wetgeving is, zegt altijd rechterlijke uitspraken na te leven. "Er is nu sprake van nieuwe jurisprudentie, en die gaat Toeslagen uiteraard ook volgen."
Dit is een artikel van RTL Nieuws
Reactie BOinK
Bij een kleine fout wordt álle ontvangen kinderopvangtoeslag tot wel vijf jaar terug teruggevorderd. Ook als ouders in aanmerking kwamen voor toeslag en de toeslag gebruikt is om de kinderopvang te betalen. Dat is al meer dan tien jaar een doorn in ons het oog. We hebben dit jaar in jaar uit aangekaart, maar nu lijkt er eindelijk beweging te komen door uitspraken van Raad van State. Wij dringen er op aan dat ook de Wet op dit punt zo snel mogelijk wordt aagepast. Wij willen dat de Belastingdienst altijd eerst kijkt of ouders recht hadden op kinderopvangtoeslag. Vervolgens of de kinderopvangtoeslag ook gebruikt is om de kinderopvang te betalen. Als aan deze twee voorwaarden is voldaan zou de Belastingdienst zich moeten beperken tot het terugvorderen van het te veel betaalde, danwel alsnog invorderen van hetgeen te weinig betaald is. Met daar bovenop een boete die zich verhoudt tot de boetes die zij bij andere zaken oplegt.
We willen dat ouders die de afgelopen jaren, door deze veel te rigoureuze manier van terugvorderen in ernstig financiële problemen zijn geraakt, alsnog worden gecompenseerd.
Veel gedupeerde ouders
Al jaren krijgen ouders te maken met zeer grote terugvorderingen. Zij moeten tot tienduizenden euro terugbetalen. Ouders komen hierdoor in grote (financiële) problemen. Samen met politieke partijen en de Bond voor Belastingbetalers staan we deze ouders zo goed mogelijk bij.