Gastouderopvang

Gastouderopvang is een kleinschalige vorm van opvang in huiselijke sfeer voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar.

Meestal worden de kinderen opgevangen bij de gastouder thuis. Afhankelijk van de leeftijd worden de kinderen opgevangen in een groep van maximaal 6 kinderen. Dat is inclusief de eigen kinderen van de gastouder die jonger zijn dan 10 jaar. Een gastouder kan ook bij een gezin in huis komen. Dat heet gastouder aan huis.

Lees onze brochures als je geïnteresseerd bent in de regels rondom gastouder aan huis of meer wilt weten over contracten in de gastouderopvang.

Op de pagina ontwikkelingen in de kinderopvang, kun je alles lezen over de verbetermaatregelen gastouderopvang.

De Wet IKK is niet van toepassing op de gastouderopvang.

Gastouderbureau
De gastouder dient bij een gastouderbureau te zijn aangesloten. Dat geldt ook voor een gastouder die aan huis komt. Het gastouderbureau zorgt onder meer voor de bemiddeling tussen de ouders en de gastouder, heeft regelmatig contact met ouders en gastouders en verzorgt de betaling van de gastouder (zogenaamde 'kassiersfunctie').

  • Gastouderbureaus kunnen landelijk, regionaal of lokaal opereren.
  • Kijk goed welke diensten het gastouderbureau levert (bijvoorbeeld: zorgt het gastouderbureau voor vervanging als de gastouder ziek is?).
  • Kijk ook naar de kosten en prijs/kwaliteitsverhouding, de betalingsvoorwaarden en het pedagogisch beleid.
  • Een gastouderbureau moet zijn ingeschreven in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK).

Gastouderbureau zoeken: bekijk de pagina op de website van de Rijksoverheid

Gastouder aan huis
Een gastouder vangt kinderen op in zijn/haar eigen huis op maar kan ook bij de vraagouder aan huis komen. Hij/zij vangt jouw kinderen dan op bij jou thuis. Professionele oppas aan huis dus. Als je hiervoor kiest, verdiep je dan goed in de mogelijkheden, voorwaarden en eisen. Zo voorkom je dat je de werkgever van de gastouder wordt. Zoek een gastouderbureau dat je hierbij goed kan ondersteunen. Als je aan de voorwaarden van de Belastingdienst voldoet dan heb je bij een gastouder aan huis in principe recht op kinderopvangtoeslag.  Veel informatie vind je in onze factsheet 'gastouder/dienstverlening aan huis'. 

Download de factsheet 'gastouder/dienstverlening aan huis'

Gastouder gezocht
Als je op zoek bent naar een gastouder, let dan op de volgende dingen: staan de gastouder en het gastouderbureau geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang? Wat staat er in de GGD rapporten over de inspecties? Welke diensten levert het gastouderbureau? Hoe is de sfeer bij de gastouder? Kijk ook naar de kosten en prijs/kwaliteit verhouding, de betalingsvoorwaarden en het pedagogisch beleid. Een toelichting hierop vind je in de checklist 'gastouder kiezen'.

Download de checklist 'gastouder kiezen'

Kosten gastouderopvang
Voor gastouderopvang ligt het uurtarief over het algemeen lager dan het uurtarief van een kinderdagverblijf of bso. Daar staat tegenover dat er ook minder wordt vergoed via de kinderopvangtoeslag (kijk hier voor de actuele tarieven voor de kinderopvangtoeslag). In de gastouderopvang is het vaak mogelijk om per afgenomen uur te betalen. Ouders betalen maandelijks een bedrag aan het gastouderbureau. Dit bedrag bestaat uit een betaling aan het gastouderbureau (voor bemiddelingswerkzaamheden en administratieve lasten) en een betaling voor de opvang door de gastouder. Het gastouderbureau is verplicht een jaaropgave af te geven. Die heb je nodig voor de kinderopvangtoeslag.

Download de prijzenbrochure voor meer informatie

Eisen gastouder
De eisen die worden gesteld aan gastouderopvang staan in de Wet kinderopvang (afdeling 3), in het Besluit kwaliteit gastouderbureaus en gastouders en in de Regeling kwaliteit gastouderbureau en gastouders. Deze eisen gaan onder andere over de veiligheid en gezondheid, de meldcode kindermishandeling, de kwaliteit van het gastouderbureau, vervanging bij calamiteiten, het pedagogisch beleid, de opleidingseisen van de gastouder, het aantal op te vangen kinderen en eisen aan de ruimtes (huis). Een gastouder moet een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) hebben en wordt continu gescreend. Ook alle huisgenoten van 18 jaar en ouder (zoals partner en kinderen) van de gastouder moeten een VOG hebben.

 Download de factsheet 'kwaliteitseisen gastouderopvang' 

Een gastouder mag ter ondersteuning van haar taken en werkzaamheden een vrijwilliger inzetten. Een vrijwilliger kan dus nooit de taken en werkzaamheden van een gastouder overnemen. Betaalde ondersteuning is niet toegestaan. Voor de vrijwilliger gelden dezelfde voorwaarden als voor een stagiaire op een kindercentrum.

Omdat de vrijwilliger structureel aanwezig is, moet zij beschikken over een VOG en worden ingeschreven in het Persoonsregister Kinderopvang (PRK). Het betreffende gastouderbureau moet de vrijwilliger vervolgens koppelen aan de gastouder en dan valt zij onder de permanente screening. Verder mag de vrijwilliger, net als een stagiaire, niet alleen zijn met de kinderen. De gastouder blijft altijd zelf verantwoordelijk voor de geboden opvang.

Contract gastouderopvang
Als je kiest voor gastouderopvang moet je een contract afsluiten met het gastouderbureau én met de gastouder. Dat kan in één of twee overeenkomsten. Om kinderopvangtoeslag aan te kunnen vragen moet het contract aan een aantal voorwaarden voldoen. Bij een contract horen algemene voorwaarden. Daarin staan o.a. de betalingstermijn en opzegtermijn. Zie de factsheet hieronder voor meer info.

Download de factsheet 'contracteisen gastouderopvang'

Oudercommissie gastouderopvang
Elk gastouderbureau moet een oudercommissie hebben. Een oudercommissie (oc) van een gastouderbureau vertegenwoordigt de ouders van alle kinderen die bij de aangesloten gastouders worden opgevangen. De (advies)rechten, plichten en taken van een oc van een gastouderbureau zijn niet anders dan die van de oc van een kinderdagverblijf of bso.

Meer over de oudercommissie

Klacht gastouderopvang
In het klachtenreglement van het gastouderbureau staat hoe je een klacht kunt melden en wat de klachtenprocedure is. Meestal moet je de klacht eerst officieel bij de eigen gastouder bekend maken. Kom je er niet uit, dan kun je je klacht bij het gastouderbureau neerleggen. Biedt ook die geen uitkomst, dan kun je bij het Klachtenloket Kinderopvang informatie en advies inwinnen. Bij de Geschillencommissie Kinderopvang kun je een klacht over het gastouderbureau indienen.

Let op: de oudercommissie heeft adviesrecht op de klachtenprocedure. Er is een modelklachtenreglement voor de gastouderopvang beschikbaar.

Meer over klachten en conflicten in de kinderopvang

Inspectie gastouderopvang
Zowel gastouderbureaus als gastouders worden door de GGD geïnspecteerd (gecontroleerd). De inspectie van een gastouderbureau gebeurt jaarlijks. Gastouders worden steekproefsgewijs gecontroleerd. Tijdens de inspectie checkt de toezichthouder onder andere de risico-inventarisatie en de ongevallenregistratie. Een risico-inventarisatie moet de gastouder jaarlijks doen: alle veiligheids-en gezondheidsrisico’s van alle ruimtes waar de kinderen verblijven in kaart brengen.

Heb je twijfels over de kwaliteit van een gastouder(bureau)? Vraag dan de GGD in de regio om een inspectie. De inspectierapporten zijn openbaar en in te zien op de site van het Landelijk Register Kinderopvang

Hoeveel kinderen mag een gastouder opvangen?
Een gastouder mag maximaal zes kinderen t/m 12 jaar tegelijkertijd opvangen. De eigen kinderen van de gastouder tot 10 jaar worden daarbij meegerekend. Daarbij gelden de volgende leeftijdseisen:

  • maximaal vijf kinderen tot 4 jaar
  • maximaal 4 kinderen tot 2 jaar, waarvan maximaal 2 kinderen tot 1 jaar.

Dit staat in artikel 13 van de Ministeriële Regeling kwaliteit gastouderopvang.

 

Terug naar de overzichtspagina Kinderopvang kiezen