Nieuw stelsel financiering kinderopvang

Het kabinet wil het stelsel eenvoudiger en betaalbaarder maken voor ouders. In het nieuwe stelsel wordt daarom de overheidsvergoeding, van 96% voor werkende ouders, direct aan kinderopvangorganisaties uitgekeerd.

Zo komen ouders niet voor onverwachte (hoge) terugvorderingen te staan en kunnen zij werk en de zorg voor hun kind(eren) beter combineren.

Update: kabinetsbesluit 

Op 26 april 2023 heeft het kabinet bekend gemaakt het nieuwe financieringsstelsel voor kinderopvang pas in 2027 in te laten gaan. Dat is twee jaar later dan gepland. 

Naast de zorgen over de stijgende prijzen, de personeelskrapte en het waarborgen van de kwaliteit van kinderopvang, hebben de uitvoeringsinstanties aangegeven dat invoering per 2025 niet mogelijk is. Het kabinet richt zich nu op 2027 als invoerdatum voor het nieuwe stelsel.

"Het is goed dat nu wordt ingezien dat dit helemaal niet realistisch was", zegt Gjalt Jellesma van BOinK, de belangenbehartiger van ouders in de kinderopvang. "De druk is heel hoog in de kinderopvang."

BOinK heeft vooraf aan het debat Kinderopvang een kamerbrief geschreven aan de vaste kamercommissieleden Kinderopvang. 
Hierin hebben we aandacht gevraagd voor het volgende: 

1. Uitstel invoering nieuw stelsel
   Het was onontkoombaar dat de invoering van een nieuw stelsel met 2 jaar is uitgesteld.  Zowel vanwege personeel- en locatie gebrek en vooral de professionele en hoogwaardige administratie bij de kinderopvang. Ook de invloed van ouders is binnen het nieuwe stelsel kleiner en de transparantie van geldstromen is slecht geregeld.
2. Betaalbaarheid kinderopvang
   BOinK pleit ook voor om de komende jaren, in de aanloop naar 2027, de kinderopvang vooral voor de lage - en middeninkomens goedkoper te maken.
3. Verbetering huidige stelsel
   Door het verbetertraject is het aantal terugvorderingen sterk afgenomen. Het grootste aantal terugvorderingen vindt helaas nog steeds vooral plaats bij een kleine groep kwetsbare ouders. BOinK wil graag extra ondersteuning voor deze groep in de vorm van een Toeslagencoach. 
4. Verlies kwaliteit / incidenten
   Recente cijfers tonen aan dat zowel bij de werkdruk als bij het ziekteverzuim de kinderopvang op de eerste plaats staat. Dit is zeer zorgwekkend en heeft tot gevolg dat de kwaliteit, verloren dreigt te gaan. BOinK stelt voor om het onderzoek naar de kwaliteit in de kinderopvang uit te breiden. Het huidige onderzoek is gebaseerd op een te kleine steekproef waardoor geen goed beeld oplevert. Natuurlijk ziet BOinK de noodzaak om het personeelstekort terug te dringen, maar de veiligheid van kinderen staat altijd voorop. We roepen dan ook op om de verruiming van de inzet van beroepskrachten in opleiding terug te draaien. 
5. Capaciteitstekort
   BOinK vindt dat we moeten gaan nadenken over de verdeling van het tekort van personeel en beschikbaarheid. Nieuw toe te treden ouders mogen maximaal 2 dagen kinderopvang afnemen. Bij afname van een derde dag, moet dat altijd een woensdag of vrijdag zijn. Op deze dagen maken, ouders veel minder gebruik van kinderopvang. Zo komt er iets minder kinderopvang beschikbaar voor meer ouders. Daarnaast kan de opvang-dag beperkt worden tot 9 uur. Zo wordt het vak aantrekkelijker want veel pedagogisch medewerkers geven aan niet blij te zijn met vroege en late diensten. Tot slot is er uiteindelijk minder personeel nodig.

Nieuwe financieringsstelsel kinderopvang

In 2022 is een start gemaakt met de voorbereidingen voor de financiële stelselwijziging voor de kinderopvang zoals opgenomen in het regeerakkoord:

‘We hebben de ambitie om de toeslagen af te schaffen, zodat mensen niet meer verdwalen in de ingewikkelde regelingen of te maken krijgen met hoge terugvorderingen. Daarom voeren we de komende jaren een fundamentele herziening van de kinderopvang toeslag door. In stappen verhogen we de vergoeding van de kinderopvang tot 95% voor werkende ouders. De toeslag wordt daarnaast direct uitgekeerd aan kinderopvanginstellingen zodat ouders niet meer worden geconfronteerd met hoge terugvorderingen. Ouders betalen alleen nog een kleine eigen bijdrage.’ (‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’, Coalitieakkoord 2021 – 2025 VVD, D66, CDA en ChristenUnie, 15 december 2021)

Ieder kind moet dezelfde kansen krijgen om zijn of haar talenten te ontwikkelen. De eerste jaren zijn daarvoor van cruciaal belang. Een investering in de ontwikkeling van álle kinderen is daarom hard nodig. Samen met zes andere landelijke organisaties hebben we aanvankelijk gepleit voor het recht op toegang tot kinderopvang van 16 uur per week. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 hebben we dit verhoogd naar 22 uur voor alle kinderen van nul tot vier jaar, in lijn met het laatste SER-advies. Zie de pleitnotitie op deze pagina in de kantlijn. Ook hebben we via een manifest met andere partijen uit de branche kinderopvang een oproep gedaan om de kwaliteiten van de kinderopvang te erkennen en gebruiken.