Dagopvang (kinderdagverblijf)

Kinderdagopvang is de opvang van kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar op een kinderdagverblijf. Een ander woord voor kinderdagverblijf is crèche. Kinderen worden opgevangen in groepen van maximaal 16 kinderen. De grote van de groep hangt af van de leeftijd van de kinderen en het aantal beroepskrachten (leidsters of pedagogisch medewerkers). Dat heet de beroepskrant-kindratio (bkr).

Er bestaan horizontale groepen, waar kinderen van gelijke leeftijden bij elkaar zitten. Vaak is er dan een babygroep, dreumesgroep en peutergroep. In verticale groepen worden kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar opgevangen. Een kinderdagverblijf kan veel betekenen voor de ontwikkeling van kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Pedagogisch medewerkers zijn professionals op het gebied van opvoeding (pedagogiek) die de kinderen stimuleren in hun ontwikkeling. Meer informatie over de indeling in (leefstijds)groepen en invloed daarvan op de kwaliteit van de kinderopvang staat in hoofdstuk 1 van de brochure 'pedagogische kwaliteit in de kinderopvang'.

Buitenschoolse opvang

Bso betekent buitenschoolse opvang. Dat is de opvang van kinderen in de basisschoolleeftijd (4 tot 12 jaar) voor of na schooltijd. Dit wordt ook voorschoolse opvang (vso) en naschoolse opvang (nso) genoemd. Een bso vangt de basisschoolkinderen ook op op vrije dagen, zoals studiedagen van de school, en in vakanties. Kinderen worden opgevangen in groepen van maximaal 30 kinderen. Dat is afhankelijk van de leeftijd en het aantal beroepskrachten. Scholen zijn wettelijk verplicht zich in te spannen om buitenschoolse opvang tussen 7.30 uur en 18.30 uur aan te bieden. Zie ook de info bij voor- en naschoolse opvang hieronder.

Vervoer van en naar school

Vanaf het tijdstip dat kinderen uit school komen, vallen de kinderen die naar de buitenschoolse opvang gaan onder de verantwoordelijkheid van de kinderopvangorganisatie. De kinderopvangorganisatie dient maatregelen te treffen om het vervoer op een veilige manier te regelen. Meer over het vervoeren van kinderen.

Gastouderopvang

Gastouderopvang is kleinschalige opvang in huiselijke sfeer van kinderen van 0 tot 12 jaar. Deze vorm van kinderopvang is meestal bij de gastouder thuis. Gastouderopvang kan ook bij het vraaggezin thuis zijn. Dat heet gastouder aan huis. Afhankelijk van de leeftijd worden de kinderen opgevangen in een groep van maximaal 6 kinderen. Dat is inclusief de eigen kinderen van de gastouder die jonger dan 10 jaar zijn.

Een gastouder dient altijd aangesloten te zijn bij een gastouderbureau. Dit bureau zorgt onder meer voor de bemiddeling tussen de ouders en de gastouder, de betaling van de gastouder en heeft regelmatig contact met ouders en gastouders. Gastouderopvang heeft aparte wet- en regelgeving.

Peuteropvang / peuterspeelzaal

Peuteropvang is bedoeld voor kinderen van ongeveer 2 tot 4 jaar die enkele dagdelen per week komen, gericht op de ontwikkeling van het kind. Voor de ontwikkeling van jonge kinderen is spelen heel belangrijk. Het is een manier om de wereld te verkennen. Door samen met andere kinderen te spelen, leren ze belangrijke sociale vaardigheden zoals rekening houden met elkaar. Als een kind niet naar een kinderdagverblijf gaat, biedt peuteropvang een goede voorbereiding op de basisschool. Hierdoor worden tevens achterstanden op de basisschool zoveel mogelijk voorkomen. Op de peuteropvang wordt vaak voor- en vroegschoolse educatie (vve) aangeboden.

Peuteropvang is de vernieuwde term voor het voormalige peuterspeelzaalwerk. Per 1 januari 2018 zijn peuterspeelzalen en de kinderopvang wettelijk en financieel samengevoegd. Deze zogenoemde harmonisatie heeft er allereerst voor gezorgd dat de kwaliteitseisen voor deze vormen van opvang gelijk zijn getrokken. Een peuterspeelzaal/peuterwerk moet nu dus ook aan de eisen van de Wet kinderopvang voldoen. Ten tweede is er door de harmonisatie gelijke financiële toegankelijkheid voor werkende ouders. Ook voor peuteropvang kan nu kinderopvangtoeslag worden aangevraagd. In zijn totaliteit zorgt de harmonisatie ervoor dat onderwijs, kinderopvang en peuterspeelzaalwerk meer op elkaar kunnen worden afgestemd.

VVE: voor- en vroegschoolse educatie

Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is erop gericht om ontwikkelingsachterstanden bij kinderen in de leeftijd van twee tot zes jaar te voorkomen of te verminderen. Dit gebeurt door kinderen spelenderwijs te laten leren. Door speciaal hiervoor ontwikkelde programma’s aan te bieden in de thuissituatie, op het kinderdagverblijf (crèche), peuterspeelzaal (peuteropvang) of op school krijgen kinderen een extra steuntje in de rug.

Voor kinderen tussen de twee en vier jaar worden de VE-programma’s aangeboden op de dagopvang of peuteropvang (voorschoolse educatie). Voor kinderen vanaf vier jaar worden de programma’s aangeboden in groep 1 en groep 2 van de basisschool (vroegschoolse educatie). Door deze extra ondersteuning nemen (taal)achterstanden af en maken kinderen een betere start op de basisschool.

Per 1 januari 2022 moet een kinderopvanglocatie die met VE werkt een VE-beleidsmedewerker/coach hebben. De oudercommissie heeft adviesrecht op de inzet van deze coach. Lees meer over de VE-beleidsmedewerker/coach.

Voor- en naschoolse opvang

Voorschoolse opvang (vso) is de opvang van kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar voor schooltijd (7.30 tot de school begint, meestal 8.30 uur). Naschoolse opvang (nso) is de opvang van kinderen in de basisschoolleeftijd (4 tot 12 jaar) na schooltijd, op vrije dagen en in vakanties. Naschoolse en voorschoolse opvang vallen onder buitenschoolse opvang.

Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen en het aantal beroepskrachten (de beroepskracht-kindratio, ook wel leidster-kindratio genoemd) worden kinderen opgevangen in groepen van maximaal 30 kinderen.

Scholen zijn verplicht zich in te spannen om buitenschoolse opvang te realiseren tussen 07.30 uur en 18.30 uur. Voor- en naschoolse opvang zijn allebei buitenschoolse opvang (zie hierboven). Voorschoolse opvang is wat anders dan voorschoolse educatie (VE). Voorschoolse opvang is voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Voorschoolse educatie is voor kinderen van 2 en 3 jaar.

Tussenschoolse opvang

Tussenschoolse opvang (tso) is de opvang van kinderen in de basisschoolleeftijd (4 tot 12 jaar) tijdens de lunchpauze van school. Scholen kunnen dit zelf verzorgen of uitbesteden aan een kinderopvangorganisatie. Deze vorm van opvang valt niet onder de Wet kinderopvang maar onder de Wet op het primair onderwijs. Scholen zijn verplicht zich in te spannen om tussenschoolse opvang te realiseren. Voor de kosten van tussenschoolse opvang kan geen kinderopvangtoeslag worden aangevraagd.

Meer informatie over tussenschoolse opvang vindt u op de website van de Rijksoverheid.

24-uurs kinderopvang

24-uurs opvang wordt geboden in de leeftijd van 0 tot en met 12 jaar. Deze vorm van opvang wordt vooral gebruikt door ouders die onregelmatige werktijden hebben. 24-uurs kinderopvang wordt in Nederland nauwelijks aangeboden omdat de vraag heel klein is. Het grootste deel van 24-uurs opvang wordt verzorgd door gastouders.

Ouderparticipatiecrèche

Een ouderparticipatiecrèche wordt gevormd en georganiseerd door ouders zelf. Ouders staan zelf op de groep. Omdat er geen sprake is van betaalde krachten is de maandelijkse ouderbijdrage laag. Veel ouderparticipatiecrèches zijn officieel erkende kinderopvangcentra, waardoor ouders in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag. Er zijn in Nederland zeven van dit soort initiatieven voor ongeveer 120 kinderen (cijfers 2018). Het aantal kinderen dat gebruik maakt van de ouderparticipatiecrèche is al jaren stabiel. Op 1 maart 2021 is de ‘Wet kinderopvang in verband met het opnemen van regels voor ouderparticipatiecrèches’ gepubliceerd. Ouderparticipatiecrèches vallen per 1 juli 2021 officieel onder de Wet kinderopvang.